ممکن در حین شانه زدن موهای فرزندتان متوجه نقاط طاسی روی سر او شوید؛ این اتفاق ممکن است عجیب باشد و شما را بترساند؛ بااین‌حال طاسی در کودکان نیز رخ می‌دهد و این نوع طاسی و ریزش مو، ریزش مو سکه‌ای یا alopecia areata نام دارد. حال این سؤال پیش می‌آید؛ این طاسی چرا در کودکان رخ می‌دهد و چگونه می‌توانیم آن را درمان کنیم. در این مطلب با ما همراه باشید تا در مورد ریزش مو سکه‌ای در کودکان، دلایل بروز آن، درمان و راه‌های کنترل این ریزش مو اطلاعات بیشتری به دست آورید.
ریزش مو سکه‌ای چیست؟
انواع مختلف ریزش مو وجود دارد و فقط مختص بزرگ‌سالان نیست؛ کودکان نیز به ریزش مو دچار می‌شوند. از دست دادن مو در کودکان ممکن است بسیار ناراحت‌کننده و ترسناک باشد؛ اما خبر خوب این است که با تشخیص مناسب اکثر این ریزش موها با موفقیت درمان یا کنترل می‌شوند. ریزش مو سکه‌ای یا Alopecia Areata نمونه‌ای از مشکلات پوست و مو در کودکان است. Alopecia به معنای ریزش مو و Areata ناحیه دایره‌ای شکل را نشان می‌دهد.
ریزش مو سکه‌ای یک بیماری غیرمسری در دسته بیماری‌های ریزش مو به حساب می‌آید که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله کرده و این نوع ریزش مو را به وجود می‌آورند. در این شرایط موی سر به صورت مناطق دایره‌ای و یا به اصطلاح سکه‌ای از بین می‌رود. پوست سر در این نواحی کاملاً صاف است و هیچ گونه علائمی مانند پوسته پوسته شدن در آن مشاهده نمی‌شود. طبق نظر محققان، درمانی برای بیماری ریزش سکه‌ای مو وجود ندارد؛ اما تا میزان زیادی می‌توان این بیماری را در کودکان و بزرگ‌سالان کنترل کرد. در برخی افراد رویش مجدد مو رخ می‌دهد و در برخی ممکن است تغییری ایجاد نشود؛ حدود ۵ درصد از این کودکان به بیماری گسترده‌ای مبتلا می‌شوند که در آن تمام مو سر از بین می‌رود. برخی نیز موهای کل بدنشان را از دست می دهند. بنابراین میزان ریزش مو در این نوع طاسی، نوع آلوپسی را نشان می‌دهد:
انواع آلوپسی:
همان‌طور که اشاره کردیم در این نوع طاسی سه نوع وجود دارد که باتوجه به میزان ریزش مو دسته‌بندی می‌شود:
Alopecia areata:
این شایع‌ترین نوع آلوپسی، همان ریزش مو سکه‌ای است که نقاط کوچکی به اندازه سکه بر روی سر و قسمت‌های مختلفی از بدن مشاهده شده و ریزش مو سکه‌ای را به وجود می‌آورد.
Alopecia areata:
در این نوع آلوپسی تمام موی سر کودک از بین خواهد رفت و کاملاً طاس می‌شود؛ اما موهای بدن طبیعی هستند و رشد طبیعی خودشان را دارند.
Alopecia universalis:
در این نوع آلوپسی تمام مو سر و بدن از بین می‌رود. این نوع طاسی شیوع کمتری دارند و تنها ۵ درصد افراد به آن مبتلا می‌شوند.
چه عواملی باعث ریزش مو سکه‌ای در کودکان می‌شود؟
همان‌طور که اشاره کردیم علت دقیق ریزش مو سکه‌ای ناشناخته است؛ اما به طور کلی در این نوع ریزش مو اختلال در سیستم ایمنی بدن صورت گرفته و سلول‌های سالم از بین می‌روند. در واقع این یک بیماری خود ایمنی و اختلال ژنتیکی است که در آن ژن‌های معیوب در کنار عوامل محیطی و عوامل ایجاد کننده، فعالیت کرده و منجر به عملکرد نامنظم و نامناسب سیستم ایمنی بدن می‌شوند. بنابراین وجود ژن‌های معیوب در کنار عوامل دیگر یکی از مهم‌ترین دلایل ریزش مو سکه‌ای در کودکان به حساب می‌آید؛ بنابراین کودکی که والدین و سایر اعضا خانواده آن دچار ریزش مو سکه‌ای هستند؛ به احتمال زیادتری به این نوع طاسی با نمونه‌های پیشرفته‌تر آن دچار می‌شود.
آلوپسی آره آتا، یک اختلال پلی ژن است؛ در واقع خطا در یک ژن رخ نمی‌دهد و تنها یک ژن معیوب وجود ندارد؛ بلکه ترکیبی از ژن‌های معیوب باعث این نوع بیماری می‌شود. بنابراین همه والدینی که به این بیماری دچار هستند؛ حتماً فرزندی با بیماری ریزش مو سکه‌ای به دنیا نمی‌آورند.
چرا ریزش مو سکه‌ای در کودکان نیز رخ می‌دهد؟
ریزش مو سکه‌ای، کمتر از ۱٪ جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال می‌تواند در هر سنی – حتی کمتر از پنج سال – رخ دهد؛ اما در سال‌های نوجوانی شایع‌تر است. حدود ۶۵ درصد از بیماران اولین قسمت از ریزش مو سکه‌ای را قبل از سن ۱۶ سال تجربه می‌کنند.
نشانه‌های ریزش مو سکه‌ای در کودکان چیست؟
یک کودک مبتلا به ریزش مو سکه‌ای، علائم زیر را دارد:
تکه‌های دایره‌ای شکل از طاسی بر روی سر:
این طاسی در ابتدا با ریزش مو منطقه‌ای کوچک و به اندازه سکه آغاز می‌شود و در نهایت تکه‌های بیشتری بر روی سر ظاهر خواهند شد؛ این تکه‌ها و نقاط طاسی ممکن است به تدریج ادغام شوند و یک ناحیه وسیع‌تری از طاسی بر روی سر ایجاد کنند. در موارد نادر طاسی به جای شکل دایره‌ای به صورت خطی بروز می‌دهد؛ برخی از نوجوانان مبتلا به ریزش مو سکه‌ای بر روی بدنشان نیز نقاط طاسی را مشاهده می‌کنند.
وجود پوست سالم در مناطق طاسی:
ریزش مو ممکن است به دلایل دیگری مانند عفونت قارچی و اگزما رخ دهد؛ اما در این موارد پوست دچار التهاب و قرمزی است و پوسته پوسته می‌شود؛ اما در ریزش مو سکه‌ای، پوست سر کاملاً سالم و صاف است. در این بیماری تنها فولیکول‌های مو مورد هدف قرار می‌گیرند و شما هیچ گونه التهاب و قرمزی و تورم در ناحیه طاسی و یا اطراف آن مشاهده نمی‌کنید؛ برخی از کودکان ممکن است در ابتدا احساس سوزش و خارش داشته باشند که به‌مرور از بین می‌رود.
کم‌پشت شدن مو:
کم پشت شدن مو به ویژه در اطراف نواحی طاسی در ریزش مو سکه‌ای شایع است. فولیکول‌های مو تحت تأثیر هستند و این ریزش مو در دایره‌های وسیع‌تری رخ می‌دهد. بنابراین مو اطراف مناطق دایره‌ای شکل کم پشت است.
سرعت بالای ریزش مو:
گاهی تشخیص علت ریزش مو کار سختی است و والدین نمی‌توانند تشخیص دهند این ریزش مو طبیعی است یا خیر. بهترین راه تشخیص این است که سرعت ریزش مو را بررسی کنید. در ریزش مو سکه‌ای ریزش مو به سرعت رخ می‌دهد؛ اگر اتاق خواب فرزندتان و یا حمام را مشاهده کنید به این موضوع پی می‌برید.
تغییر شکل ناخن‌ها:
در این ریزش مو ممکن است بر روی ناخن‌های پا و دست حفره‌ای ایجاد شود که مشابه عکس بالا است.
چگونه ریزش مو سکه‌ای در کودکان تشخیص داده می‌شود:
پزشک برای تشخیص ریزش مو سکه‌ای در کودکان از مراحل زیر استفاده می‌کند:
ارزیابی علائم:
در ابتدا پزشک علائم و سابقه پزشکی کودک را بررسی می‌کند تا کودکان هیچ علائمی جز ریزش مو نداشته باشد؛ به این معنا که تب یا از دست دادن اشتها و یا هرگونه علائم مرتبط با بیماری، در کودکان مبتلا به ریزش مو سکه‌ای ایجاد نمی‌شود. اگر ریزش مو تنها مشکل بوده و کودک به طور کلی سالم باشد، پزشک می‌تواند نتیجه‌گیری کند که کودک مبتلا به آلوپسی است.
تست خون:
در برخی موارد مشکلات غده تیروئید می‌تواند باعث ریزش مو شود؛ بنابراین برای تعیین سطح هورمون‌های تیروئید در خون، پزشک آزمایش خون انجام می‌دهد. تست خون می‌تواند به بررسی وجود آنتی بادی‌های خاص فولیکول مو در خون کمک کند و آن‌ها را شناسایی نماید. زمانی که مشکل ریزش مو سکه‌ای در کودک تشخیص داده شد؛ پزشک راه‌حل‌های موجود را پیشنهاد می‌دهد.
چگونه ریزش مو سکه‌ای در کودکان درمان می‌شود:
هیچ درمان قطعی برای ریزش مو سکه‌ای وجود ندارد؛ چه در کودکان و چه در بزرگ‌سالان. پزشک ممکن است برخی از راه‌های مدیریت بیماری را با توجه به میزان بیماری و سن کودک معرفی کند:
آستروئید موضعی و وریدی: کرم آستروئید موضعی و استروئیدهای تزریقی به رام کردن بیماری کمک می‌کنند. کرم‌های موضعی کورتیکواستروئید معمولاً اولین انتخاب برای مدیریت بیماری ریزش مو سکه‌ای است؛ با این وجود، استروئیدها در کاهش اثرات این اختلال اثر محدودی دارند. رشد مجدد مو اغلب در طی چهار هفته استفاده از آستروئید قابل مشاهده است، اما اگر درمان در شش ماه بهبود نیافت، فرایند قطع می‌شود. آستروئیدها نمی‌توانند به عنوان یک راه‌حل درازمدت استفاده شوند؛ چرا که عوارض جانبی دارند و در موارد شدید آلوپسی نیز بی اثر هستند.
ایمونوتراپی: ایمونوتراپی یا ایمن درمانی از ترکیبات موضعی و خوراکی برای تغییر سیستم ایمنی استفاده می‌کند تا از حمله به سلول‌های خودی جلوگیری کند. انتخاب ایمونوتراپی بستگی به عوامل متعددی از قبیل سن کودک، دسترسی محلی چند دارو و نظر پزشک دارد.
فتوتراپی: نور UV برای جلوگیری از ریزش مو و تحریک رشد مو مؤثر است. اما به طور قطع مشخص نیست که فوتوتراپی به طور کامل آلوپسی را درمان می‌کند یا خیر. بنابراین، از این روش در کنار آستروئید خوراکی استفاده می‌شود.
اگر کودک زیر ده سال است، آستروئید موضعی تنها روش درمان است. برای یک کودک بالای ۱۰ سال، دکتر میزان ریزش مو را بررسی کرده و درمان را انتخاب می‌کند؛ اگر ریزش مو کمتر از ۵۰٪ باشد، کاربرد استروئیدهای موضعی تأثیرگذار خواهد بود؛ اگر ریزش مو بیش از ۵۰٪ باشد، ایمونوتراپی می‌تواند گزینه مناسبی برای درمان باشد.
مزوتراپی: تحقیقات محدودی در مورد اثربخشی استفاده از مزوتراپی در درمان آلوپسی وجود دارد که اغلب برای ارائه یک درمان نیاز است. کارشناسان پزشکی نیاز به تحقیقات بیشتری در مورد اثربخشی مزوتراپی دارند. در این روش با استفاده ریز تزریق‌هایی بافت پوست در زیر لایه اپیدرم و دست کاری لایه مزودرم، رشد مو تحریک شده و پوست مجبور به بازسازی و ترمیم مو می شود.
Alopecia areata هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند. تنها اثر استرس روانی ناشی از دست دادن مو و حضور در اجتماع بر روی فرد تأثیر منفی گذاشته و او را منزوی می‌کند. اثرات روحی آلوپسی به طور کامل به سن کودک بستگی دارد و این که چقدر می‌تواند شرایط را درک کند.
چگونه می‌توان ریزش مو سکه‌ای در کودکان را مدیریت کرد؟
والدین می‌توانند از روش‌های زیر برای مدیریت شرایط و ایجاد حس بهتر در کودکانشان استفاده کنند:
شرح نوع بیماری به کودک:
آلوپسی یک اختلال ژنتیکی است. والدین باید فرزندشان را متقاعد کنند که ریزش مو بر مهارت، استعداد و توانایی فرد تأثیر نمی‌گذارد. کودک می‌تواند یک زندگی عادی داشته باشد، به مدارس معمولی برود و چیزهایی را داشته باشد که بچه‌های این گروه سنی دارند. خودپذیری به کودک کمک می‌کند تا اعتماد به نفس او افزایش یابد.
ایجاد و گسترش آگاهی در بین اطرافیان:
شما می‌توانید از سازمان‌های تخصصی برای افزایش آگاهی در مورد بیماری استفاده کنید و خانواده، اقوام و دوستان را از آن مطلع نمایید. ریزش مو سکه‌ای و نمونه‌های دیگر الوپسی هیچ مشکلی برای سلامتی کودک و اطرافیان او ایجاد نخواهد کرد. این بیماری مسری نیست. بنابراین، هیچ کس نمی‌تواند با گذراندن زمان با یک کودک مبتلا به اختلال مذکور به این بیماری دچار شود.
استفاده از کلاه گیس:
شما می‌توانید با رضایت فرزندتان از کلاه گیس‌های موجود در بازار استفاده کنید که از موی انسان‌های واقعی تهیه شده و کاملاً طبیعی هستند؛ استفاده از کلاه گیس کاملاً انتخاب شخصی والدین و کودک است؛ زیرا در شرایطی ممکن است این بیماری را پنهان کنند؛ اما کودک با ترس پوشیدن کلاه گیس مواجه شده و این ترس بر روی ارتباطات او تأثیر منفی می‌گذارد.
نکته
در کودکان مبتلا به ریزش مو سکه‌ای ممکن است مو دوباره رشد کند؛ اما احتمال از دست دادن مجدد موها نیز وجود دارد. افراد مبتلا به این طاسی، زندگی سالمی دارند و می‌توانند کارهای روزمره خود را انجام دهند؛ بنابراین والدین باید قوی باشند و کودک را متقاعد کنند که این ریزش مو هیچ جای نگرانی ندارد.
منبع: بلاگ بورسیکا
