سفید شدن مو اتفاقی است که با افزایش سن ظاهر می‌شود. این امر کاملاً طبیعی بوده و به عوامل زیادی بستگی دارد. به همین دلیل در برخی افراد بیشتر و در برخی افراد کمتر دیده می شود. اما امروزه برخی از جوانان و نوجوانان را مشاهده می‌کنیم که در سنین نوجوانی و جوانی، رگه‌هایی از موهای سفید و خاکستری در بین موهایشان پیدا شده و یا کل موهایشان به یک باره سفید می‌شود. این اتفاق چگونه توجیه می‌شود؟ آیا این سفید شدن مو طبیعی است؟ اگر تا قبل از سن ۳۵ سالگی روی سر خود موهای سفید مشاهده کردید، این سفید شدن مو به دلیل افزایش سن نیست.
حدود ۵۰ درصد از افراد در سن ۵۰ سالگی نیمی از موهایشان سفید می‌شود. هر رشته مو از دو قسمت ریشه و ساقه تشکیل‌شده است. قسمت ساقه همان قسمتی است که آن را مشاهده می‌کنیم و ریشه نیز در زیر پوست قرار دارد. ریشه حاوی فولیکول است، فولیکول‌های مو حاوی رنگ‌دانه‌هایی هستند که ملانین تولید می‌کنند و باعث رنگی شدن موها می‌شوند. ملانین ممکن است مشکی، قهوه‌ای، قرمز، طلایی و… باشد به همین دلیل برخی افراد مومشکی، مو قرمز یا موطلایی هستند. هنگامی‌که بدن انسان ملانین تولید نکند و یا مقدار آن کاهش پیدا کند، موها به رنگ خاکستری و بعد به رنگ سفید تبدیل می‌شوند. علاوه بر این ملانین مو، رطوبت هم تولید می کند که باعث نرم‌تر شدن مو خواهد شد. بنابراین با کاهش ملانین علاوه بر سفیدی مو دچار خشکی مو نیز می‌شوید. با افزایش سن به‌صورت طبیعی بدن ملانین کمتری تولید می‌کند، درنتیجه موها به‌مرور خاکستری و سفید می‌شوند. اما اگر در سنین جوانی و نوجوانی با موهای سفید روبرو شدید دلایلی غیر از پیری دارد که بهتر است آن را کشف کرده و در صورت امکان درمان کنید.
ژنتیک عامل اصلی سفید شدن موها در نوجوانان
خبر بد این است که مشکل سفید شدن موها در سنین کم اصولاً به ژنتیک افراد بازمی‌گردد که در بیشتر مواقع درمانی ندارد. اگر پدر و مادر و یا پدربزرگ و مادربزرگ شما از مشکل زود سفید شدن موها رنج می‌برند به‌احتمال زیاد شما نیز دچار این مشکل خواهید شد. در واقع شما نیز ممکن است مانند آن‌ها در همان سنین دچار سفیدی مو شوید. از بین رفتن رنگ مو قبل از ۲۰ سالگی در سفیدپوستان، قبل از ۲۵ سالگی در آسیایی‌ها و قبل از ۳۰ سالگی در آفریقایی‌ها ممکن است به دلایلی مانند ژنتیک ارتباط داشته باشد. ژن‌های شما می‌توانند باعث ایجاد نقص و اختلال در سلول‌های تولیدکننده ملانین شوند و درنتیجه میزان تولید ملانین در سنین کم کاهش‌یافته و موهایتان سفید می‌شود.
بیماری‌های خود ایمنی -ژنتیکی
آلوپشیا آرتا (Alopecia areata) یک بیماری خود ایمنی فراگیر و ژنتیکی است که باعث ریزش موهای سر و جاهای دیگر بدن می‌شود. این بیماری در سنین بسیار کم رواج دارد. در آلوپشیا آرتا، دستگاه ایمنی (گلبول‌های سفید) اشتباها به فولیکول‌های مو حمله می‌کنند و مرحله‌ی رشد موها را از کار می‌اندازند. در نتیجه فولیکول‌ها بسیار کوچک شده و تولید آن‌ها بسیار آهسته می‌شود و در برخی افراد باعث کاهش تولید ملانین و رنگ‌دانه مو خواهد شد. درنتیجه ریزش مو و سفید شدن مو از نتایج این بیماری ژنتیکی است.
بیماری برص یا ویتیلیگو قادر است رنگ پوست را از بین ببرد؛ درنتیجه ملانین ناکافی تولید می‌شود. این بیماری باعث می‌شود که رنگ‌دانه‌های مو به‌سرعت از بین بروند و درنتیجه به‌سرعت رنگ موها به سفید و خاکستری تبدیل شود. از دیگر نشانه‌های این بیماری تغییر رنگ و از دست دادن رنگ در دهان، بینی، شبکیه چشم و تکه‌های تغییر رنگ پوست در زیر بغل، اندام تناسلی و مقعد است.
علاوه بر ژنتیک و بیماری‌های خود ایمنی عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث سفیدی موها در نوجوانان و جوانان شوند. امروزه سبک زندگی تغییر کرده است و شاید یکی از دلایل زود سفید شدن موها در افراد سبک زندگی اشتباه باشد. مثلاً امروزه تغذیه‌ها ناسالم شده و غذاهای فاقد ارزش غذایی، در منو روزانه افراد مخصوصاً جونان قرار گرفته است. علاوه بر این جوان خواب ناکافی دارند و از تکنولوژی‌هایی مانند گوشی همراه، لپ‌تاپ و تلویزیون بیس از حد استفاده می کنند. درنتیجه افراد در این دوره استرس و فشار بیشتری را تحمل می‌کنند و زندگی در میان این همه فشار و آلودگی‌های محیطی باعث می شود روند سفید شدن موها در جوانان سرعت بگیرد.
رواج رژیم غذایی ناسالم در جوانان
رژیم غذایی متعادل و مناسب نقش مهمی در حفظ سلامت بدن دارد؛ موهای صاف و درخشان یکی از نشانه های سالم بودن بدن است. کمبود ویتامین B12، مصرف بیش از اندازه چای و قهوه، ادویه‌جات، ترشی‌ها و غذاهای سرخ‌کردنی می‌تواند علائم پیری زودرس مانند سفید شدن موها را افزایش دهد.
کمبود ویتامین B12 می‌تواند به‌سرعت بر رنگ‌دانه‌های مو تأثیر بگذارد و آن‌ها را در سنین جوانی سفید کند. بدن این ویتامین را تولید نمی‌کند و شما باید آن را از طریق مواد غذایی دریافت کنید. جگر، ماهی، ماهی ساردین، گوشت قرمز، ماهی سالمون، سویای غنی شده، لبنیات کم‌چرب، پنیر و تخم‌مرغ منابع خوبی برای ویتامین B12 هستند.
کمبود مس در بدن
کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن باعث می‌شود تا موها قدرت، رنگ و شادابی خود را از دست بدهند. یکی از دلایل رایج سفید شدن موها کمبود مس است. مس یک ماده معدنی مفید برای ساختاربندی آنزیم‌ها، تولید ملانین و بافت‌های بدن است که از طریق برخی مواد غذایی جذب می‌شود. غذای دریایی مانند ماهی و تن ماهی، صدف، گوشت‌هایی مانند گوشت گاو، جگر، بوقلمون و مرغ حاوی مس هستند. زرده‌ی تخم‌مرغ، ادویه‌هایی مانند خردل، پودر فلفل قرمز، میخک، تخم کرفس، زیره، زعفران، نعناع، برگ گشنیز، شوید، گل جوز، پودر کاری، پودر پیاز، گیاهان خشک شده مثل جعفری، مرزنگوش، ترخون و آویشن، سبزیجاتی مانند قارچ‌ها، سویا، تربچه و لوبیا قرمز حاوی مس هستند. بنابراین بهتر است این مواد غذایی را به‌صورت متعادل در رژیم خود قرار دهید.
استرس بیش از اندازه در نوجوانان
اگر سنتان کم است اما شرایط زندگی استرس‌زایی دارید و در معرض شوک‌های عاطفی و آشفتگی‌ها بی‌مورد قرارگرفته‌اید باید منتظر سفید شدن موهای خود باشید. استرس میزان رنگ‌دانه‌های مو را کاهش می‌دهد و درنتیجه باعث خاکستری شدن موها و درنهایت سفید شدن موها می شود. بنابراین اگر در سن کم موهای سفیدی دارد بهتر است از شرایط استرس‌زا دور شوید و با ورزش‌هایی مانند یوگا و مدیتیشن شرایط مساعد و آرامش بخشی برای خود به وجود بیاورید.
کم‌کاری و یا پرکاری تیروئید
یکی از شرایط پزشکی که ممکن است بر رنگ موها تأثیر بگذارد کم‌کاری و پرکاری تیروئید است. اختلال در عملکرد تیروئید باعث عدم تعادل در هورمون‌ها شده و درنتیجه رنگ موها را خاکستری و سفید می‌شود.
به‌طور مثال کم‌کاری تیروئید می‌تواند با علائمی مانند خستگی و افزایش وزن همراه باشد. طبق مطالعات درصورتی‌که به بیماری کم‌کاری تیروئید دچار شوید در سنین کمتر و بیشتر از سایرین دچار سفیدی مو می‌شوید که این آمار در زنان بیشتر از مردان است. این مسئله را می‌توانید با انجام یک آزمایش ساده شناسایی و درمان کنید.
کم‌خونی علت رایج سفیدی مو در نوجوانان
این اختلال زمانی رخ می‌دهد که خون گلبول‌های قرمز و هموگلوبین کافی در اختیار ندارد. کم‌خونی به‌صورت معمول از کمبود آهن و کمبود ویتامین b12 ایجاد می‌شود.
ابتلا به بیماری عروق کرونر
این بیماری در صورت تجمع پلاک در شریان‌های خونی ایجاد می‌شود که درنتیجه جریان خون به قلب کاهش می‌یابد. طبق مطالعات صورت گرفته، افرادی که این ناراحتی را دارند در مقایسه با افراد دیگر موهای سفید بیشتری خواهند داشت. درصورتی‌که موهایتان در سنین کم سفید شده و در ناحیه قفسه سینه‌درد احساس می‌کنید و دچار تنگی نفس، تپش قلب، سرگیجه و حالت تهوع هستید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
عادات ناسالم مانند سیگار کشیدن
بروز موهای سفید در جوانی و نوجوانی ممکن است به دلیل عادات ناسالم مانند سیگار کشیدن و نوشیدن الکل باشد. بیشتر افرادی که موهای سفید دارند از این عادات ناسالم در زندگی خود به‌وفور پیروی می‌کنند.
بنابراین مشاهده می‌کنید که سفیدی مو در سنین جوانی و نوجوانی علاوه بر ژنتیک ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد. شاید تغذیه شما مناسب نباشد و موادی مانند ویتامین B12، مس، آهن، ویتامین D3 و اسیدفولیک دریافت نمی‌کنید. اگر تغذیه‌تان مناسب است به دنبال مشکلاتی در حالات روحی و شرایط زندگی خود باشید. آیا زندگی استرس‌زا و پرفشاری ندارید؟ بنابراین بهتر است به یک متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا بتوانید روند سفید شدن موها را کاهش دهید.
منبع: بلاگ بورسیکا
